Przewlekłe zespoły bólowe to grupa długotrwałych, trudnych do leczenia schorzeń, których dominującym objawem jest ból. Ich etiologia nie jest dokładnie znana. Obejmują one zarówno zaburzenia związane z układem mięśniowo-szkieletowym, jak i dolegliwości o podłożu neurogennym lub trzewnym. Wśród najważniejszych przewlekłych zespołów bólowych wymienić można fibromialgię, przewlekłe bóle krzyża czy zespół jelita drażliwego. Schorzenia tego typu nie zagrażają życiu, ale znacznie obniżają jego jakość. Leczenie zespołów bólowych opiera się między innymi na farmakoterapii, ćwiczeniach, terapii poznawczo-behawioralnej oraz programy leczenia multimodalnego.
Przewlekłe zespoły bólowe to grupa schorzeń charakteryzujących się długotrwałym, uciążliwym bólem, który istotnie wpływa na codzienne funkcjonowanie pacjentów. Zespoły bólowe objemują zaburzenia związane z układem mięśniowo-szkieletowym, układem nerwowym, a także dolegliwości o podłożu trzewnym. Wspólną cechą jest trudność w skutecznym leczeniu bólu, co wiąże się z wieloczynnikową – i nie do końca poznaną – etiologią zespołów bólowych. W etiologii zespołów bólowych istotną rolę odgrywać mogą zaburzenia funkcji autonomicznego układu nerwowego, osi podwzgórze–przysadka–nadnercza, zaburzenia funkcji układu immunologicznego i komórek glejowych, zaburzenia mikroflory bakteryjnej jelit, nadwrażliwość nocyceptorów układu trzewnego oraz doznań bólowych na poziomie OUN.
Fibromialgia
Fibromialgia to przewlekły zespół bólowy charakteryzujący się rozlanym, uporczywym bólem mięśniowo-szkieletowym, często współwystępującym z innymi objawami, takimi jak zmęczenie, zaburzenia snu, problemy poznawcze oraz dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Fibromialgia występuje częściej u kobiet.
Objawy fibromialgii:
· rozlany, przewlekły ból mięśniowo-szkieletowy, często określany jako „ból w całym ciele”,
· zwiększona wrażliwość na ból w specyficznie umiejscowionych punktach tkliwych,
· obniżony próg bólu na bodźce termiczne, mechaniczne, elektryczne, akustyczne,
· zmęczenie, trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu,
· problemy poznawcze, takie jak zaburzenia pamięci i koncentracji,
· dolegliwości żołądkowo-jelitowe, w tym zespół jelita drażliwego,
· objawy depresyjne i lękowe.
Leczenie fibromialgii:
· farmakoterapia – leki przeciwbólowe, leki przeciwdepresyjne, leki obniżające napięcie mięśni, leki przeciwpadaczkowe,
· fizjoterapia – ćwiczenia, masaż, fizykoterapia
· metody psychologiczne – terapia poznawczo-behawioralna, techniki relaksacyjne,
· edukacja pacjenta na temat choroby i sposobów radzenia sobie z objawami. Nacisk kładzie się na zaangażowanie pacjenta w proces terapeutyczny, tak by nauczył się akceptować objawy i ograniczenia, radził sobie ze stresem, a także zachowywał aktywność fizyczną i radzeniu sobie ze stresem.
Przewlekły idiopatyczny ból twarzy
Przewlekły idiopatyczny ból twarzy to uporczywy ból twarzy o nieznanej przyczynie. Rozpoznanie stawia się zazwyczaj, jeśli wykluczono inne organiczne przyczyny dolegliwości. Może mieć charakter palący, parzący lub piekący.
Objawy przewlekłego idiopatycznego bólu twarzy:
· przewlekłe bóle twarzy, najczęściej w okolicy policzka, nosa lub czoła,
· jednostronny lub obustronny, może też obejmować kark i potylicę,
· dolegliwości występują codziennie, utrzymują się przez więcej niż 2 godziny,
· może być wyzwalany przez stres, zmęczenie lub czynniki mechaniczne, takie jak dotyk, żucie, mówienie,
· często występuje wraz z innymi zespołami bólu przewlekłego, jak zespół jelita drażliwego, przewlekły uogólniony ból, bóle głowy, bóle pleców.
Leczenie przewlekłego idiopatycznego bólu twarzy:
· farmakoterapia – leki przeciwdepresyjne (trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne lub selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego norepinefryny), leki przeciwpadaczkowe,
· psychoterapia, terapia poznawczo-behawioralna,
· metody alternatywne: akupunktura, biofeedback, hipnoterapia, medytacja, joga,
· leczenie inwazyjne: blokady nerwów, stymulacja nerwu trójdzielnego,
· leczenie chirurgiczne.
Przewlekłe bóle krzyża
Przewlekłe bóle krzyża to utrzymujący się przez ponad 12 tygodni ból w obszarze dolnego (lędźwiowo-krzyżowego) odcinka kręgosłupa. Mogą one wynikać z uszkodzenia struktur tworzących i otaczających kręgosłup: kręgów, dysków, stawów międzykręgowych, mięśni, ścięgien, więzadeł czy nerwów. Często jednak ich przyczyna jest nieznana.
Objawy przewlekłych bólów krzyża:
· ból (od tępego pobolewania do bardzo silnego bólu w okolicy dolnego odcinka kręgosłupa), może promieniować do pośladków, ud łydek, a nawet do stopy (po obu stronach),
· towarzyszące ograniczenie ruchomości kręgosłupa, sztywność.
Leczenie przewlekłych bólów krzyża:
· farmakoterapia – leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozluźniające mięśnie, przeciwdepresyjne,
· fizjoterapia – ćwiczenia, terapie manualne,
· fizykoterapia - ultradźwięki, powierzchowne stosowanie ciepła, przezskórna stymulacja nerwów, lasery, diatermia,
· kriolezja - mało inwazyjna metoda leczenia bólu, polega na kontrolowanym zamrażaniu nerwów odpowiedzialnych za przewodzenie sygnałów bólowych, pozwala na uśmierzenie bólu krzyża,
· edukacja pacjenta na temat samopomocy i strategii radzenia sobie z bólem,
· psychoterapia, w tym terapia poznawczo-behawioralna.
Cierpisz na przewlekły ból krzyża? Umów się na zabieg kriolezji w Neuroteam
Zespół bólowy miednicy mniejszej
Zespół bólowy miednicy mniejszej to przewlekły ból w dolnej części brzucha i miednicy, trwający co najmniej 6 miesięcy. Może być spowodowany różnymi czynnikami, w tym endometriozą, zapaleniem narządów miednicy, zespołem jelita drażliwego lub problemami mięśniowo-szkieletowymi. to złożony problem zdrowotny, który często wymaga kompleksowego podejścia diagnostycznego i terapeutycznego.
Objawy zespołu bólowyego miednicy mniejszej :
Leczenie zespoł bólowego miednicy mniejszej:
Zespół bólowo-dysfunkcyjny stawu skroniowo-żuchwowego
Jest to zaburzenie związane z nieprawidłowościami w budowie lub funkcjonowaniu i budową stawów skroniowo-żuchwowych (które umożliwiają poruszanie żuchwą), charakteryzujące się bólem w okolicy stawów i są często połączone z ograniczeniem ruchomości tej okolicy.
Objawy zespołu bólowo-dysfunkcyjnego stawu skroniowo-żuchwowego:
· ból w okolicy stawu skroniowo-żuchwowego, promieniujący do twarzy, szczęki, ucha,
· ograniczenie ruchomości i trzaskanie wstawie,
· bóle głowy, zawroty głowy, szumy uszne,
· trudności w żuciu, ograniczenie otwierania ust.
Leczenie zespołu bólowo-dysfunkcyjnego stawu skroniowo-żuchwowego:
· farmakoterapia: leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, relaksanty mięśniowe,
· fizjoterapia: terapie manualne, ćwiczenia, fizykoterapia,
· leczenie stomatologiczne i protetyczne,
· psychoterapia, w tym techniki relaksacyjne.
Opisane powyżej zespoły bólowe należą do tak zwanych somatycznych zespołów bólowych. Oprócz nich wyróżniamy również: trzewne zespoły bólowe i tzw. zespoły niebólowe.
Trzewne zespoły bólowe
Trzewne zespoły bólowe to grupa schorzeń, w których ból ma pochodzenie trzewne, a więc związany jest z narządami wewnętrznymi. Wśród najważniejszych wymienić można:
· Zespół jelita drażliwego – zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego, charakteryzujące się nawracającymi bólami brzucha, zaburzeniami wypróżniania i wzdęciami. Objawy te są często powiązane ze stresem i mają tendencję do nawracania, wpływając znacząco na jakość życia pacjentów.
· Niekardiogenne bóle w klatce piersiowej - bóle w klatce piersiowej niespowodowane chorobą serca, ale posiadające podłoże mięśniowe, kostne lub nerwowe. Często pojawiają się one w związku ze stresem, napięciem mięśni, problemami z kręgosłupem lub innymi przyczynami niezwiązanymi z chorobami serca.
· Śródmiąższowe zapalenie pęcherza – chroniczne, nawracające zapalenie ściany pęcherza moczowego, powodujące uporczywe uczucie parcia na mocz i dolegliwości bólowe.
Zespoły niebólowe
Zespoły niebólowe to zaburzenia, w których dominujące objawy nie mają charakteru bólowego. Należą tu między innymi:
· Zespół przewlekłego zmęczenia – stan długotrwałego, nieprzyjemnego zmęczenia, któremu towarzyszą często bóle mięśni, stawów i problemy ze snem.
· Zespół stresu pourazowego to zaburzenie psychiczne, które może wystąpić po przeżyciu traumatycznego wydarzenia, powodując nawracające wspomnienia, lęk i problemy ze snem. Somatyzacja – zjawisko, w przypadku którego doświadczane przez osobę dolegliwości somatyczne, takie jak bóle, zmęczenie czy osłabienie, mają podłoże psychologiczne, a nie fizjologiczne.
· Zaburzenia nastroju i zaburzenia afektywne.
