Zwyrodnienie stawu kolanowego (gonartroza) to choroba związana z postępującą degeneracją chrząstki stanowej w kolanie. Objawia się najczęściej bólem i sztywnością kolana. Zwykle dotyka osób starszych, ale może być również wynikiem urazów lub stylu życia. Zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego są jednym z najczęstszych powodów niepełnosprawności wśród ludzi w podeszłym wieku.
Spis treści:
· Co to jest choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego?
· Objawy zwyrodnienia stawu kolanowego
· Przyczyny zwyrodnienia stawu kolanowego
· Diagnostyka zwyrodnienia stawu kolanowego
· Leczenie zwyrodnienia stawu kolanowego
· Profilaktyka zwyrodnienia stawu kolanowego
Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego (gonartroza) rozwija się wskutek stopniowego zużywania chrząstki stawowej i innych elementów stawu. Chrząstka ta pełni funkcję amortyzacyjną, dlatego gdy staje się cieńsza lub ulega całkowitemu rozpadowi, u chorego pojawia się ból kolana, obrzęk lub ograniczona ruchomość stawu. Dalszy przebieg choroby może powodować degenerację kości podchrzęstnej, pojawienie się wyrośli kostnych i zmianę osi stawu.
Chorobę zwyrodnieniową można podzielić na pierwotna i wtórną. Odmiana pierwotna ma nieznaną przyczynę, a częstość jej występowania zwiększa się z wiekiem. Dotyka najczęściej osoby starsze, powyżej 50 roku życia. Odmiana wtórna może być wywołana zakażeniem, urazem, wrodzonymi zaburzeniami budowy lub innymi chorobami, na przykład reumatodialnym zaburzeniem stawów.
Leczenie obejmuje przede wszystkim zmiany w stylu życia, podawanie leków – w tym w formie ostrzyknieć – oraz fizjoterapię. Pozwala to w dużej części przypadków złagodzić dolegliwości bólowe i umożliwić aktywne życie. W niektórych przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne.
Najczęstsze objawy choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego to:
· Ból kolana. Tępy lub ostry. Zwykle nasilony podczas chodzenia, wchodzenia po schodach lub długotrwałego stania. W zaawansowanej chorobie bóle mogą być bardzo silne i występować również w spoczynku oraz w nocy.
· Sztywność kolana. Zwykle pojawia po okresach bezczynności, szczególnie rano (tzw. sztywność poranna). Przeważnie ustępuje wraz z ruchem, ale może powrócić po dłuższym odpoczynku.
· Zmniejszony zakres ruchu. Wraz z postępem choroby zmniejszać może się zdolność do pełnego zginania lub prostowania stawu kolanowego.
· Obrzęk kolana. Stan zapalny wywołany przez chorobę zwyrodnieniową może powodować obrzęk i tkliwość stawu kolanowego. Obrzęk może nasilać ból i ograniczać mobilność. Mogą pojawić się wysięki stawu kolanowego, czyli zwiększona ilość płynu stawowego.
· Trzeszczenie (tzw. krepitacje) w stawie podczas ruchów. Podczas ruchu stawu kolanowego pacjenci mogą słyszeć trzeszczenie lub skrzypienie spowodowane tarciem kości o kość w wyniku uszkodzenia chrząstki.
· Utrata siły mięśniowej i niestabilność – mięśnie wokół stawu kolanowego mogą osłabnąć, co może prowadzić do niestabilności kolana.
· Zaburzenie osi stawu. W przypadku zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych oś stawu ulega zagięciu (szpotawość lub koślawość), co może utrudniać poruszanie się i nasilać dolegliwości.
Do rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego przyczyniają się przede wszystkim:
· Naturalne zużycie stawów związane z wiekiem.Choroba zwyrodnieniowa stawów występuje częściej u osób starszych, szczególnie po 50 roku życia.
· Otyłość. Nadmierna masa ciała mocno obciąża stawy, zwiększając ryzyko wystąpienia zwyrodnień. Dodatkowo, tkanka tłuszczowa wytwarza substancje zapalne przyczyniające się do zapalenia i uszkodzenia stawów.
· Nadmierne obciążenie stawów związane na przykład z wykonywanym zawodem. Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego pojawia się częściej u osób wykonujących zawody wymagające częstego klęczenia, kucania lub podnoszenia ciężkich przedmiotów.
· Urazy stawów. Wcześniejsze urazy kolana – takie jak zerwanie więzadeł, złamania, uszkodzenia łąkotek, przebyte leczenie operacyjne, choroby zapalne stawu – mogą zaburzać strukturę stawu kolanowego, co zwiększa ryzyko wystąpienia choroby zwyrodnieniowej stawów w późniejszym okresie życia.
· Genetyka. W występowaniu choroby zwyrodnieniowej rolę odgrywa również genetyka, dlatego osoby z rodzinną historią choroby są narażone na większe ryzyko wystąpienia tego schorzenia.
Diagnoza choroby zwyrodnieniowej kolan składa się z trzech elementów:
1. Wywiad. W trakcie wywiadu lekarz pyta o objawy, historię medyczną pacjenta oraz wszelkie czynniki ryzyka choroby zwyrodnieniowej stawów.
2. Badanie kliniczne. Pozwala stwierdzić występowanie obrzęku i tkliwości oraz ocenić zakres ruchu w stawie kolanowym, chód pacjenta i postawę.
3. Badania obrazowe.
· Podstawowym badaniem obrazowym w przypadku podejrzenia zwyrodnienia kolan jest zdjęcie rentgenowskie. RTG pozwala zobrazować objawy zwyrodnienia takie jak: zwężenie szpary stawowej, wyrośla kostne, torbiele zwyrodnieniowe, zniekształcenie kostnych obrysów stawu czy utrata chrząstki.
· Bardziej zaawansowane techniki obrazowania – takie jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa – mogą być konieczne w przypadku podejrzenia powikłań lub konieczności planowania leczenia chirurgicznej.
· W niektórych przypadkach zleca się również wykonanie badania USG.
Odpowiednia diagnostyka pozwala nie tylko na zdiagnozowanie choroby, ale i na określenie nasilenia zmian zwyrodnieniowych, co pozwala dobrać odpowiednie leczenie.
Zwyrodnienie stawu kolanowego to choroba, której nie da się w zupełności wyleczyć. Jednak odpowiednie interwencje medyczne pozwalają spowolnić proces degradacji i zużycia się elementów stawu. Zastosowanie odpowiedniego leczenia pozwala w większości przypadków złagodzić objawy, Istnieje jednak kilka metod leczenia, które mogą pomóc w łagodzeniu objawów, przywrócić dawny poziom aktywności i poprawić jakość życia:
· Zmiana stylu życia. Zmiany w stylu życia – szczególnie zmniejszenie nadmiernej masy ciała, regularne ćwiczenia oraz stosowanie technik ochrony stawów – pozwalają zmniejszyć ból i poprawić funkcjonowanie u osób z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego. Nieobciążające stawów aktywności takie jak pływanie czy jazda na rowerze mogą pomóc wzmocnić mięśnie wokół stawu kolanowego bez nasilania objawów.
· Fizjoterapia. Fizjoterapeuta może opracować indywidualny program ćwiczeń, który pozwoli wzmocnić mięśnie wokół stawu oraz zwiększyć elastyczność i zakres ruchu kolana. W celu zmniejszenia bólu i poprawy funkcji stawu można również zastosować techniki takie jak terapia manualna, ultradźwięki lub stymulacja elektryczna.
· Farmakoterapia. Leki przeciwbólowe – takie jak paracetamol czy niesteroidowe leki przeciwzapalne – mogą pomóc złagodzić ból i stan zapalny związany. Jeżeli te leki okazują się nieskuteczne, należy rozważyć ostrzykiwanie kolana w celu złagodzenia bólu i obrzęku kolana. Wśród różnych typów ostrzykiwania wymienić można:
Ø zastrzyki z kortykosteroidów – działają przeciwzapalnie,
Ø zastrzyki z kwasu hialuronowego – poprawiają ruchomość stawu, zmniejszają dolegliwości bólowe, działają ochronnie na chrząstkę,
Ø zastrzyki z osocza bogatopłytkowego – wpływają na pobudzenie procesów regeneracji i zmniejszają ból,
Ø kriolezja (zamrażanie nerwu) – innowacyjna, mało inwazyjna metoda leczenia przewlekłego bólu, polega na kontrolowanym zamrażaniu nerwów odpowiedzialnych za przewodzenie sygnałów bólowych,
· Ortezy. Ortezy kolana i inne zaopatrzenie ortopedyczne zapewnia stabilność i wsparcie stawu kolanowego podczas poruszania się oraz codziennych aktywności.
· Leczenie chirurgiczne. W zaawansowanych przypadkach choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego, które nie reagują na leczenie zachowawcze, stosuje się leczenie operacyjne:
Ø artroskopia stawu kolanowego – oczyszczenie i zabiegi rekonstrukcyjne w obrębie stawu kolanowego,
Ø osteotomia – korekta osi stawu,
Ø całkowita lub częściowa endoprotezoplastyka stawu kolanowego (w najbardziej zawansowanych przypadkach konieczna może być wymiana stawu kolanowego).
Dzięki odpowiedniemu leczeniu i zmianom w stylu życia większość pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego może złagodzić objawy i prowadzić aktywny i satysfakcjonujący tryb życia. Konieczne jest jednak szybkie zdiagnozowanie choroby i wdrożenie odpowiednich środków zaradczych.
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest jedną z najczęstszych przyczyn przewlekłej niepełnosprawności wśród osób w podeszłym wieku. Dlatego jeśli chcesz cieszyć się sprawnością w starszym wieku, wdróż powyższe zmiany, które pozwolą uniknąć ryzyka zapadnięcia na chorobę zwyrodnieniową:
· Utrzymuj odpowiednią masę ciała.
· Regularnie wykonuj ćwiczenia fizyczne i wzmacniaj mięśnie.
· Chroń stawy. Unikaj aktywności wymagających częstego klękania, kucania i podnoszenia ciężkich przedmiotów, a także przeciążających sportów. Unikaj urazów stawów.
· Dbaj o prawidłową postawę.
· Jedz w zrównoważonych sposób, nawadniaj się i unikaj palenia papierosów.
· Jeśli cierpisz na ból stawów, nie zwlekaj z leczeniem i skorzystaj z pomocy lekarza.
Zwyrodnienie kręgosłupa – przyczyny, objawy, leczenie
Zwyrodnienie kręgosłupa to poważny problem zdrowotny, dotykający znaczną część populacji, szczególnie osoby starsze i pracujące w pozycji siedzącej. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa wiąże się ze ze stopniowym zużyciem elementów kręgosłupa, co prowadzi do bólu i ograniczenia ruchomości. Warto zapoznać się z podstawowymi informacjami na temat budowy kręgosłupa oraz przyczyn i przebiegu zwyrodnienia. Osobom dotkniętym tą dolegliwością pozwoli to na skuteczną walkę z bólem i poprawę jakości życia, a osobom zdrowym na utrzymanie zdrowia kręgosłupa.
Budowa kręgosłupa
Kręgosłup to złożona struktura anatomiczna składająca się z wielu elementów. Każdy z nich odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu kręgosłupa, a ich uszkodzenie lub zużycie może prowadzić do zwyrodnienia. W skład kręgosłupa wchodzą:
· Kręgi – człowiek ma 33-34 kręgi, którego wspólnie tworzą kanał kręgowy. Większość kręgów porusza się, co umożliwia pewien zakres ruchu kręgosłupa. Pięć dolnych kręgów jest zrośniętych w kość krzyżową, a 4-5 kręgów na samym końcu kręgosłupa jest zrośnięta w kość ogonową.
· Krążki międzykręgowe (czyli dyski) – elastyczne struktury znajdujące się między kręgami, które pełnią funkcję amortyzatorów i umożliwiające ruch kręgosłupa.
· Więzadła – łączą ze sobą kręgi i stabilizują kręgosłup.
· Mięśnie – otaczają kręgosłup, zapewniając mu podporę i umożliwiając ruch.
· Rdzeń kręgowy i nerwy – przebiegają wewnątrz kanału kręgowego, przenosząc sygnały między mózgiem a resztą ciała.
Co to jest zwyrodnienie kręgosłupa i kogo najczęściej dotyka?
Zwyrodnienie kręgosłupa, znane również jako choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa lub spondyloza, to proces degeneracyjny dotykający struktury kręgosłupa. Charakteryzuje się stopniowym zużyciem i uszkodzeniem elementów kręgosłupa, szczególnie krążków i stawów międzykręgowych. Choroba ta może dotknąć każdego, jednak pewne grupy są bardziej narażone:
· osoby starsze – proces starzenia naturalnie przyczynia się do zużycia struktur kręgosłupa,
· osoby z nadwagą lub otyłością – nadmierne obciążenie kręgosłupa przyspiesza proces zwyrodnieniowy,
· osoby wykonujące ciężką pracę fizyczną – powtarzające się obciążenia i mikrourazy mogą przyspieszać zwyrodnienie,
· osoby prowadzące siedzący tryb życia – brak ruchu i długotrwałe przebywanie w jednej pozycji negatywnie wpływają na stan kręgosłupa,
· osoby z urazami lub wadami kręgosłupa – wcześniejsze uszkodzenia mogą przyspieszyć proces zwyrodnieniowy,
· na pojawienie się procesów zwyrodnieniowych mogą wpływać również czynniki genetyczne, zaburzenia metaboliczne (choroby takie jak cukrzyca czy osteoporoza, mogą wpływać na stan tkanki kostnej i przyspieszać zwyrodnienie), palenie tytoniu (badania sugerują, że palenie może przyspieszać degenerację krążków międzykręgowych) oraz niedobory żywieniowe (brak odpowiedniej ilości składników odżywczych, szczególnie wapnia i witaminy D).
Świadomość tego, jakie czynniki przyczyniają się do pojawiania się zmian zwyrodnieniowych jest kluczowa dla skutecznej profilaktyki i leczenia zwyrodnienia kręgosłupa – wiele z tych czynników można bowiem modyfikować poprzez zmianę stylu życia.
Objawy zwyrodnienia kręgosłupa
Objawy zwyrodnienia kręgosłupa mogą rozwijać się stopniowo i różnić się w zależności od zaawansowania choroby oraz odcinka kręgosłupa, którego dotyczą. Najczęstsze objawy to:
· Ból – zwykle pierwszy i najbardziej charakterystyczny objaw. Przeważnie jest to ból szyi, ból pleców lub ból krzyża. Może promieniować do rąk lub nóg. Nasila się podczas ruchu lub po długim okresie bezczynności.
· Sztywność kręgosłupa – szczególnie odczuwalna rano lub po dłuższym okresie bezruchu.
· Ograniczenie ruchomości – trudności w wykonywaniu pewnych ruchów, np. skręcania tułowia lub zginania się.
· Uczucie „strzelania” lub „trzeszczenia” w kręgosłupie podczas ruchu.
· Drętwienie lub mrowienie w kończynach – może być wynikiem ucisku na korzenie nerwowe.
· Osłabienie mięśni – może dotyczyć mięśni kończyn, jeśli dochodzi do ucisku na nerwy.
· Bóle głowy i zawroty głowy – mogą występować w przypadku zwyrodnienia kręgosłupa szyjnego.
· Problemy z równowagą – wynikające z zaburzeń propriocepcji (czucia głębokiego).
· Zmiany w postawie ciała – próba unikania bólu może prowadzić do przyjmowania nieprawidłowej postawy.
Intensywność i rodzaj objawów mogą się różnić u poszczególnych osób. Niektórzy mogą doświadczać tylko niewielkiego dyskomfortu, podczas gdy inni cierpią z powodu silnego, chronicznego bólu. Przy wystąpieniu tych objawów należy skonsultować się z lekarzem, który może postawić diagnozę i zaproponować odpowiednie leczenie.
Umów się do Neuroteam na konsultację ortopedyczną.
Diagnostyka zwyrodnienia kręgosłupa
Diagnostyka zwyrodnienia kręgosłupa zazwyczaj obejmuje następujące elementy:
Lekarz zapyta o charakter i lokalizację bólu. Omówi czynniki, które nasilają lub łagodzą dolegliwości bólowe kręgosłupa. Zbierze informację o historii urazów lub chorób kręgosłupa. Zapyta o styl życia, rodzaj wykonywanej pracy i aktywność fizyczną. Omówi historię rodzinną pod kątem chorób kręgosłupa. Zapyta o inne objawy, np. drętwienie, mrowienie czy osłabienie kończyn
Badanie obejmuje ocenę postawy i zakresu ruchów kręgosłupa; badanie palpacyjne kręgosłupa w poszukiwaniu bolesności i napięcia mięśni; testy neurologiczne sprawdzające siłę mięśni, odruchy i czucie oraz ocenę chodu i równowagi. Lekarz może przeprowadzić również specjalne testy ortopedyczne. Czasami lekarz zleca dodatkowe badania (np. badania krwi).
By postawić dokładną diagnozę i określić stopień zaawansowania zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, lekarz może zlecić następujące badania obrazowe:
· Rentgen – podstawowe badanie pokazujące strukturę kości, zwężenia przestrzeni międzykręgowej, osteofity.
· Tomografia komputerowa – zapewnia znacznie więcej szczegółów niż zdjęcie rentgenowskie.
· Rezonans magnetyczny – pozwala dokładnie zobrazować tkanki miękkie, w tym dyski międzykręgowe, rdzeń kręgowy i korzenie nerwowe.
· Czasami stosuje się inne badania obrazowe jak mielografia, elektromiografia czy scyntygrafia kości.
Jak leczyć zwyrodnienie kręgosłupa
Leczenie zwyrodnienia kręgosłupa jest zwykle procesem długotrwałym i wymaga kompleksowego podejścia. Celem terapii jest złagodzenie bólu, poprawa funkcjonalności kręgosłupa i zapobieganie dalszemu postępowi choroby.
Leczeniem z wyboru jest leczenie zachowawcze, które może obejmować takie elementy jak:
· Fizjoterapia – ćwiczenia wzmacniające mięśnie, poprawiające elastyczność i zakres ruchu.
· Terapia manualna – techniki mobilizacji i manipulacji kręgosłupa.
· Masaż – pomaga rozluźnić napięte mięśnie i poprawić krążenie.
· Farmakoterapia:
Ø Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ).
Ø Leki przeciwbólowe: paracetamol lub w cięższych przypadkach opioidowe leki przeciwbólowe.
Ø Leki rozluźniające mięśnie.
Ø Iniekcje ze sterydów stosowane miejscowo w celu zmniejszenia stanu zapalnego.
· Metody fizykalne
Ø Krioterapia: stosowanie zimna w celu zmniejszenia bólu i stanu zapalnego.
Ø Termoterapia: stosowanie ciepła dla rozluźnienia mięśni i poprawy krążenia.
Ø Elektroterapia: stymulacja elektryczna w celu zmniejszenia bólu.
Ø Ultradźwięki: mogą pomóc w redukcji bólu i stanu zapalnego.
· Joga i inne łagodne formy ćwiczeń poprawiające elastyczność i siłę.
· Techniki relaksacyjne takie jak medytacja mogą pomóc w radzeniu sobie z bólem.
· Zmiana stylu życia:
Ø Redukcja masy ciała (jeśli jest to konieczne).
Ø Modyfikacja diety – zwiększenie spożycia produktów przeciwzapalnych.
Ø Ergonomia pracy i odpoczynku.
Ø Regularna aktywność fizyczna dostosowana do możliwości pacjenta.
W ciężkich przypadkach, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, konieczne może być leczenie operacyjne, które może obejmować m.in.:
· Mikrodyscektomię – usunięcie fragmentu uszkodzonego dysku.
· Laminektomię – usunięcie części łuku kręgu w celu odbarczenia nerwów.
· Stabilizację kręgosłupa – łączenie kręgów za pomocą implantów.
· Wymianę dysku – zastąpienie uszkodzonego krążka międzykręgowego protezą.
· Stymulacja rdzenia kręgowego – stymulacja rdzenia kręgowego prądem elektrycznym w celu leczenia bólu.
Skuteczne leczenie zwyrodnienia kręgosłupa może być długotrwałe, wymaga indywidualnego podejścia i często łączenia różnych metod. Ważna jest cierpliwość i systematyczność w terapii, a także ścisła współpraca pacjenta z zespołem medycznym.
Cierpisz na chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa? Umów się do Neuroteam na konsultację ortopedyczną.
Profilaktyka zwyrodnienia kręgosłupa
Zwyrodnienia kręgosłupa jest procesem naturalnym, postępującym wraz z wiekiem, jednak każdy z nas może wdrożyć działania, które ów proces spowolnią, co pozwoli nam jak najdłużej cieszyć się zdrowym kręgosłupem. By zadbać o swój kręgosłup:
· Pamiętaj o regularnej aktywności fizycznej: wykonuj ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i brzucha, ćwiczenia rozciągające. Dobre na kręgosłup są również pływanie, aqua aerobik, joga lub pilates.
· Utrzymuj prawidłową postawę ciała podczas siedzenia, stania i chodzenia.
· Dbaj o odpowiednią masę ciała.
· Dbaj o zdrową, zbilansowaną dietę.
· Podnoś ciężary w prawidłowy sposób, używając nóg, a nie pleców. Unikaj skręcania tułowia podczas podnoszenia.
· Unikaj długotrwałego unieruchomienia. Rób regularne przerwy w pracy siedzącej. Zmieniaj pozycję co 30-60 minut. Używaj ergonomicznych krzeseł.
· Nie pal. Palenie może przyspieszać degenerację dysków
· Walcz ze stresem. Stres powoduje napięcie mięśni.
· Zadbaj o odpowiedni sen. Używaj materaca i poduszki wspierających kręgosłup.
· Uprawiając sporty, unikaj przeciążeń. Dostosowuj aktywność do swoich możliwości. Stopniowo zwiększaj intensywność ćwiczeń.
Przewlekłe zespoły bólowe to grupa długotrwałych, trudnych do leczenia schorzeń, których dominującym objawem jest ból. Ich etiologia nie jest dokładnie znana. Obejmują one zarówno zaburzenia związane z układem mięśniowo-szkieletowym, jak i dolegliwości o podłożu neurogennym lub trzewnym. Wśród najważniejszych przewlekłych zespołów bólowych wymienić można fibromialgię, przewlekłe bóle krzyża czy zespół jelita drażliwego. Schorzenia tego typu nie zagrażają życiu, ale znacznie obniżają jego jakość. Leczenie zespołów bólowych opiera się między innymi na farmakoterapii, ćwiczeniach, terapii poznawczo-behawioralnej oraz programy leczenia multimodalnego.
Przewlekłe zespoły bólowe to grupa schorzeń charakteryzujących się długotrwałym, uciążliwym bólem, który istotnie wpływa na codzienne funkcjonowanie pacjentów. Zespoły bólowe objemują zaburzenia związane z układem mięśniowo-szkieletowym, układem nerwowym, a także dolegliwości o podłożu trzewnym. Wspólną cechą jest trudność w skutecznym leczeniu bólu, co wiąże się z wieloczynnikową – i nie do końca poznaną – etiologią zespołów bólowych. W etiologii zespołów bólowych istotną rolę odgrywać mogą zaburzenia funkcji autonomicznego układu nerwowego, osi podwzgórze–przysadka–nadnercza, zaburzenia funkcji układu immunologicznego i komórek glejowych, zaburzenia mikroflory bakteryjnej jelit, nadwrażliwość nocyceptorów układu trzewnego oraz doznań bólowych na poziomie OUN.
Fibromialgia
Fibromialgia to przewlekły zespół bólowy charakteryzujący się rozlanym, uporczywym bólem mięśniowo-szkieletowym, często współwystępującym z innymi objawami, takimi jak zmęczenie, zaburzenia snu, problemy poznawcze oraz dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Fibromialgia występuje częściej u kobiet.
Objawy fibromialgii:
· rozlany, przewlekły ból mięśniowo-szkieletowy, często określany jako „ból w całym ciele”,
· zwiększona wrażliwość na ból w specyficznie umiejscowionych punktach tkliwych,
· obniżony próg bólu na bodźce termiczne, mechaniczne, elektryczne, akustyczne,
· zmęczenie, trudności z zasypianiem i utrzymaniem snu,
· problemy poznawcze, takie jak zaburzenia pamięci i koncentracji,
· dolegliwości żołądkowo-jelitowe, w tym zespół jelita drażliwego,
· objawy depresyjne i lękowe.
Leczenie fibromialgii:
· farmakoterapia – leki przeciwbólowe, leki przeciwdepresyjne, leki obniżające napięcie mięśni, leki przeciwpadaczkowe,
· fizjoterapia – ćwiczenia, masaż, fizykoterapia
· metody psychologiczne – terapia poznawczo-behawioralna, techniki relaksacyjne,
· edukacja pacjenta na temat choroby i sposobów radzenia sobie z objawami. Nacisk kładzie się na zaangażowanie pacjenta w proces terapeutyczny, tak by nauczył się akceptować objawy i ograniczenia, radził sobie ze stresem, a także zachowywał aktywność fizyczną i radzeniu sobie ze stresem.
Przewlekły idiopatyczny ból twarzy
Przewlekły idiopatyczny ból twarzy to uporczywy ból twarzy o nieznanej przyczynie. Rozpoznanie stawia się zazwyczaj, jeśli wykluczono inne organiczne przyczyny dolegliwości. Może mieć charakter palący, parzący lub piekący.
Objawy przewlekłego idiopatycznego bólu twarzy:
· przewlekłe bóle twarzy, najczęściej w okolicy policzka, nosa lub czoła,
· jednostronny lub obustronny, może też obejmować kark i potylicę,
· dolegliwości występują codziennie, utrzymują się przez więcej niż 2 godziny,
· może być wyzwalany przez stres, zmęczenie lub czynniki mechaniczne, takie jak dotyk, żucie, mówienie,
· często występuje wraz z innymi zespołami bólu przewlekłego, jak zespół jelita drażliwego, przewlekły uogólniony ból, bóle głowy, bóle pleców.
Leczenie przewlekłego idiopatycznego bólu twarzy:
· farmakoterapia – leki przeciwdepresyjne (trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne lub selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego norepinefryny), leki przeciwpadaczkowe,
· psychoterapia, terapia poznawczo-behawioralna,
· metody alternatywne: akupunktura, biofeedback, hipnoterapia, medytacja, joga,
· leczenie inwazyjne: blokady nerwów, stymulacja nerwu trójdzielnego,
· leczenie chirurgiczne.
Przewlekłe bóle krzyża
Przewlekłe bóle krzyża to utrzymujący się przez ponad 12 tygodni ból w obszarze dolnego (lędźwiowo-krzyżowego) odcinka kręgosłupa. Mogą one wynikać z uszkodzenia struktur tworzących i otaczających kręgosłup: kręgów, dysków, stawów międzykręgowych, mięśni, ścięgien, więzadeł czy nerwów. Często jednak ich przyczyna jest nieznana.
Objawy przewlekłych bólów krzyża:
· ból (od tępego pobolewania do bardzo silnego bólu w okolicy dolnego odcinka kręgosłupa), może promieniować do pośladków, ud łydek, a nawet do stopy (po obu stronach),
· towarzyszące ograniczenie ruchomości kręgosłupa, sztywność.
Leczenie przewlekłych bólów krzyża:
· farmakoterapia – leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, rozluźniające mięśnie, przeciwdepresyjne,
· fizjoterapia – ćwiczenia, terapie manualne,
· fizykoterapia - ultradźwięki, powierzchowne stosowanie ciepła, przezskórna stymulacja nerwów, lasery, diatermia,
· kriolezja - mało inwazyjna metoda leczenia bólu, polega na kontrolowanym zamrażaniu nerwów odpowiedzialnych za przewodzenie sygnałów bólowych, pozwala na uśmierzenie bólu krzyża,
· edukacja pacjenta na temat samopomocy i strategii radzenia sobie z bólem,
· psychoterapia, w tym terapia poznawczo-behawioralna.
Cierpisz na przewlekły ból krzyża? Umów się na zabieg kriolezji w Neuroteam
Zespół bólowy miednicy mniejszej
Zespół bólowy miednicy mniejszej to przewlekły ból w dolnej części brzucha i miednicy, trwający co najmniej 6 miesięcy. Może być spowodowany różnymi czynnikami, w tym endometriozą, zapaleniem narządów miednicy, zespołem jelita drażliwego lub problemami mięśniowo-szkieletowymi. to złożony problem zdrowotny, który często wymaga kompleksowego podejścia diagnostycznego i terapeutycznego.
Objawy zespołu bólowyego miednicy mniejszej :
Leczenie zespoł bólowego miednicy mniejszej:
Zespół bólowo-dysfunkcyjny stawu skroniowo-żuchwowego
Jest to zaburzenie związane z nieprawidłowościami w budowie lub funkcjonowaniu i budową stawów skroniowo-żuchwowych (które umożliwiają poruszanie żuchwą), charakteryzujące się bólem w okolicy stawów i są często połączone z ograniczeniem ruchomości tej okolicy.
Objawy zespołu bólowo-dysfunkcyjnego stawu skroniowo-żuchwowego:
· ból w okolicy stawu skroniowo-żuchwowego, promieniujący do twarzy, szczęki, ucha,
· ograniczenie ruchomości i trzaskanie wstawie,
· bóle głowy, zawroty głowy, szumy uszne,
· trudności w żuciu, ograniczenie otwierania ust.
Leczenie zespołu bólowo-dysfunkcyjnego stawu skroniowo-żuchwowego:
· farmakoterapia: leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, relaksanty mięśniowe,
· fizjoterapia: terapie manualne, ćwiczenia, fizykoterapia,
· leczenie stomatologiczne i protetyczne,
· psychoterapia, w tym techniki relaksacyjne.
Opisane powyżej zespoły bólowe należą do tak zwanych somatycznych zespołów bólowych. Oprócz nich wyróżniamy również: trzewne zespoły bólowe i tzw. zespoły niebólowe.
Trzewne zespoły bólowe
Trzewne zespoły bólowe to grupa schorzeń, w których ból ma pochodzenie trzewne, a więc związany jest z narządami wewnętrznymi. Wśród najważniejszych wymienić można:
· Zespół jelita drażliwego – zaburzenie czynnościowe przewodu pokarmowego, charakteryzujące się nawracającymi bólami brzucha, zaburzeniami wypróżniania i wzdęciami. Objawy te są często powiązane ze stresem i mają tendencję do nawracania, wpływając znacząco na jakość życia pacjentów.
· Niekardiogenne bóle w klatce piersiowej - bóle w klatce piersiowej niespowodowane chorobą serca, ale posiadające podłoże mięśniowe, kostne lub nerwowe. Często pojawiają się one w związku ze stresem, napięciem mięśni, problemami z kręgosłupem lub innymi przyczynami niezwiązanymi z chorobami serca.
· Śródmiąższowe zapalenie pęcherza – chroniczne, nawracające zapalenie ściany pęcherza moczowego, powodujące uporczywe uczucie parcia na mocz i dolegliwości bólowe.
Zespoły niebólowe
Zespoły niebólowe to zaburzenia, w których dominujące objawy nie mają charakteru bólowego. Należą tu między innymi:
· Zespół przewlekłego zmęczenia – stan długotrwałego, nieprzyjemnego zmęczenia, któremu towarzyszą często bóle mięśni, stawów i problemy ze snem.
· Zespół stresu pourazowego to zaburzenie psychiczne, które może wystąpić po przeżyciu traumatycznego wydarzenia, powodując nawracające wspomnienia, lęk i problemy ze snem. Somatyzacja – zjawisko, w przypadku którego doświadczane przez osobę dolegliwości somatyczne, takie jak bóle, zmęczenie czy osłabienie, mają podłoże psychologiczne, a nie fizjologiczne.
· Zaburzenia nastroju i zaburzenia afektywne.
